Chuyện Anh Phượng

Học viên kì lạ

Tôi đi dạy học ở Vĩnh Cửu, Đồng Nai và nhận được nhiều tình cảm của người dân nơi đây. Lâu dần, tôi cũng quen với việc đó, và tự cho mình là người tử tế bởi được ghi nhận.
Thế rồi, một lần tan lớp, có một học viên đứng chờ tôi.
Anh ấy trạc ngoài 60, da ngăm đen sương gió, nói năng vụng về.
Anh ấy cứ kéo áo tôi, nhất quyết mời tôi tới thăm vườn cách đó hơn 20 cây số.
Tôi thấy hơi lạ lùng bởi sự nhiệt tình có vẻ hơi thái quá, bởi sau giờ dạy học, tôi cũng cần tiếp khách và nghỉ ngơi.
Tôi từ chối.
Anh ấy lên xe và đi.
Chiếc xe máy rất cũ cứ thế xa dần.
Tôi nhớ mang máng, anh ấy tên Phượng.

Cuộc điện thoại từ Vĩnh Cửu

Nửa năm sau, tôi sắp vào Vĩnh Cửu công tác. Lịch của tôi thường báo trước 1 tuần. Chuẩn bị hành lý, tôi nhận được một cuộc điện thoại từ người cậu họ trong Đồng Nai.
Số là người cậu của tôi cũng đi cùng tôi từ Biên Hòa về Vĩnh Cửu và quen các học viên của tôi.
Nội dung cuộc điện thoại:

• Cháu vào lần này, nhất định phải vào chỗ anh Phượng. Cậu vừa ở đó ra, nhiều cảm xúc lắm.
  Cậu tôi là người tâm cao khí ngạo, ít khi khen ai. Nên tôi thấy lạ lắm.

Bồ Tát giữa rừng Mã Đà?

Hết giờ dạy, tôi nói với anh Phượng muốn vào thăm anh. Anh mừng lắm, bèn điện về nhà ngay. Anh lo tôi đi xa mệt, bảo tôi đi ô tô.
Tôi ngỏ ý muốn anh đưa đi bằng xe máy.
Anh lập tức đưa tôi đi, quên cả lấy mũ bảo hiểm…
Một mảnh đất 5 hecta trồng xoài ven hồ Trị An, giữa rừng Mã Đà, mua bằng tiền chăn vịt, làm thuê 10 năm. Không có điện lưới.
Đó là nơi anh Phượng cưu mang 35 gia đình cơ nhỡ từ Lòng Hồ, Cam Pu Chia về sinh sống.
Anh trở thành người cha, người ông, người thày của 105 nhân khẩu, gồm 35 gia đình và 65 đứa trẻ.
Tôi theo chân anh đi trong trang trại.
Những mái nhà tạm dựng bằng tre, nứa, tôn sát nhau.
Tới đâu cũng gặp những đứa trẻ cúi rạp, khoanh tay chào Cố (ông nội) và Ông (là tôi).
Những người phụ nữ buông tấm lưới vá, cũng đều đứng dậy chào.
Anh Phượng dùng tiền riêng của mình sắm thuyền cho dân đánh cá, xây hồ cho dân nuôi ba ba, trồng xoài cho dân chăm…
Có thanh niên bị tai nạn, anh vét tài sản gần 200 triệu lo phẫu thuật.
Những thông tin này tôi biết dần qua những người dân ở đó. Còn anh Phượng cứ xua tay không kể nhiều.
Anh chỉ có tâm nguyện:
“Tôi tin Thày sẽ làm cho họ đỡ khổ”.
Sau tôi lại biết, anh mở lán dạy học cho các trẻ em và dạy cả lễ nghĩa, chào hỏi.
Các cháu lớn thì anh hướng nghiệp đi làm.
Anh đối xử với con đẻ và con nuôi như nhau…
Anh là người Công Giáo, nhưng tôi cứ lại vụt qua một suy nghĩ, phải chăng đây là một vị Bồ Tát vô danh…, hoặc Thiên Sứ xuống trần?

Vay tiền lúc nửa đêm

Đêm, chúng tôi ngồi ăn khuya và hàn huyên bên ánh đèn acquy.
Có tiếng xe. Một phụ nữ trung niên bước vào và xin gặp riêng.
Tôi định lánh đi. Anh Phượng bảo Thầy cứ ngồi.
Chị ấy vay một khoản tiền là 5 triệu đồng.
Anh Phượng hẹn chiều mai sẽ có…
Một lát, tôi thấy anh Phượng đứng dậy, vào nhà và bàn với vợ.
Không cố tình nghe, nhưng khuya vắng, đoạn thoại thế này:

• …Bà xem, cầm tạm cái gì vay nóng. Người ta khó mới hỏi mình…
  Tôi hiểu, việc này là thường xuyên.
  Người xung quanh coi anh Phượng như cứu cánh một cách thường nhật.
  Tôi thấy xấu hổ vì trước đó, tôi vẫn tự tin mình là người tốt, người tử tế.
  Trước anh, tôi bé nhỏ…

Lên huyện nộp phạt

Lần sau, tôi lại vào rừng ngủ lại nhà anh.
Sáng sớm, anh bảo Thầy lên huyện hay ngủ thêm. Tôi nói lên huyện.
Thế là đi.
Hóa ra, anh lên huyện nộp phạt.
Khoản phạt 3 triệu đồng cho việc dựng lán mở trường học trên đất ven hồ, cấm xây dựng.
Anh nói:

• Vẫn biết là mình sai. Nhưng nhà chật quá, mà các cháu lại đông. Không mở được cái lớp học tử tế, tôi áy náy lắm.
  Thật may, lãnh đạo địa phương nơi này toàn người tử tế.
  Tôi mang câu chuyện đó kể lại.
  Ít lâu sau, có một lãnh đạo đã vào rừng Mã Đà đến đêm mới về…